پس از هفته‌ها گمانه‌زنی و انتظار، کابینه‌ی فریدریش مرتس (Friedrich Merz)، رهبر حزب اتحادیه دموکرات مسیحی (CDU)، معرفی شد. ترکیب دولت ائتلافی جدید که از همکاری احزاب سیاه و قرمز (Schwarz-Rot) شکل گرفته، ترکیبی است از چهره‌های قدیمی، نام‌های غافلگیرکننده و تصمیماتی که چندان هم بدون حاشیه نبوده‌اند.
آغاز یک مسیر تازه
در یکی از سنت‌های همیشگی سیاست آلمان، پیش از آغاز رسمی نشست حزبی، رهبران از سالن محل برگزاری بازدید می‌کنند. مرتس هم طبق همین رسم، بعدازظهر یکشنبه در هتل استرل (Hotel Estrel) برلین (Berlin) قدم زد و در حاشیه‌ی سالن نیمه‌خالی، این مکان را «دلنشین» توصیف کرد. جلسه‌ای که در پیش بود، درواقع حکم یک کنگره‌ی کوچک حزبی (Kleiner Parteitag) را داشت، جایی که قرار بود درباره‌ی قرارداد ائتلاف رأی‌گیری شود.
مرتس در یک بیانیه‌ی کوتاه بدون پرسش و پاسخ اعلام کرد که روز بعد فهرست اعضای کابینه را معرفی می‌کند. همین اعلام، هیجان فضای سیاسی را چند برابر کرد.
انتخاباتی دشوار در پشت درهای بسته
چیدن ترکیب کابینه در آلمان تنها براساس توانایی افراد نیست؛ باید توازن جغرافیایی (Regionalproporz)، تعادل جنسیتی و البته مناسبات درون‌حزبی هم رعایت شود. قبلا در مقاله ای نحوه ی انتخاب صدراعظم در آلمان را بررسی کردیم، این بار اما مرتس برخلاف انتظارها، تصمیماتش را تقریباً به تنهایی گرفت. بسیاری از رهبران ایالتی (Landesvorsitzende) تا لحظه‌ی آخر از انتخاب‌ها بی‌خبر بودند و این بی‌اطلاعی موجی از نارضایتی در بدنه‌ی حزب ایجاد کرد.
سرانجام صبح دوشنبه، اعضای هیئت رئیسه‌ی حزب (Präsidium) اولین کسانی بودند که فهرست وزرا را دریافت کردند و دقایقی بعد، خبرها به رسانه‌ها رسید.
وفاداری، برگ برنده در کابینه‌ی فریدریش مرتس
مرتس کسانی را به دولت آورد که یا وفاداری‌شان را در سال‌های اخیر اثبات کرده بودند یا در دوره‌ی مذاکرات ائتلافی حمایتی بی‌چون و چرا از او داشتند.
یوهان وادهفول (Johann Wadephul) نمونه‌ی بارزی از این انتخاب بود. او که در هفته‌های گذشته به‌طور مشهودی در سفرهای دیپلماتیک فعال بود، حالا وزیر امور خارجه (Außenminister) شده است. گفته می‌شود مخالفت مارکوس زودر (Markus Söder)، رئیس حزب سوسیال مسیحی (CSU)، با معرفی آرمین لاشت (Armin Laschet) به این سمت، راه را برای وادهفول باز کرد.
در وزارت آموزش و خانواده (Bildung und Familie)، کارین پرین (Karin Prien) منصوب شد. با ادغام دو حوزه‌ی آموزش و خانواده، پرین که پیش‌تر سال‌ها وزیر آموزش در ایالت شلسویگ-هولشتاین (Schleswig-Holstein) بود، فرصت تازه‌ای پیدا کرد. انتخاب او پاسخی بود به حمایت‌های اخیرش از مرتس، با وجود اینکه زمانی از منتقدانش به شمار می‌رفت.
مهره‌های نزدیک، در قلب قدرت
تورستن فرای (Thorsten Frei)، یکی از وفادارترین همراهان مرتس، به عنوان رئیس دفتر صدرات (Chef des Bundeskanzleramtes) منصوب شد. برخلاف رؤسای دفتر پیشین که بیشتر پشت‌صحنه می‌ماندند، فرای چهره‌ای شناخته‌شده در رسانه‌هاست و احتمالاً حضورش در فضای عمومی پررنگ خواهد بود.
انتخاب‌هایی غافلگیرکننده
در میان انتصاب‌ها، چندین چهره کمترشناخته شده هم دیده می‌شود. نینا وارکن (Nina Warken)، حقوق‌دانی از بادن-وورتمبرگ (Baden-Württemberg)، به وزارت بهداشت (Gesundheitsministerium) رسید. او پیش از این در حوزه‌ی سلامت نقشی برجسته نداشت.
در وزارت حمل و نقل (Verkehrsministerium)، پاتریک اشنایدر (Patrick Schnieder) از راینلاند-فالتس (Rheinland-Pfalz) منصوب شد. اشنایدر که از سال ۲۰۰۹ در پارلمان حضور دارد، سال‌ها در کمیته‌ی حمل و نقل فعالیت کرده اما در سطح ملی چهره‌ای ناشناخته بود.
پیش روی دولت آینده‌ی آلمان مسیر دشواری قرار دارد، و برلین این روزها بیش از هر زمان دیگری چشم به نتایج این تحولات دوخته است.
تعادل جنسیتی: عقب‌نشینی تاکتیکی
مرتس پیش‌تر تأکید کرده بود که به نظرش نیازی به رعایت برابری دقیق زن و مرد در کابینه نیست. این موضع، اعتراض‌های زیادی به همراه داشت. اما در نهایت کابینه‌ی جدید ترکیبی برابر از زنان و مردان دارد؛ عقب‌نشینی هوشمندانه‌ای برای کاهش تنش‌های درون‌حزبی.
گلایه‌ی ایالت‌های بی‌وزیر
در ترکیب نهایی، ایالت‌های شلسویگ-هولشتاین و بادن-وورتمبرگ سهم قابل‌توجهی گرفتند. اما ایالت‌هایی مانند هسن (Hessen) و نیدرزاکسن (Niedersachsen) که انتظار بیشتری داشتند، از داشتن وزیر فدرال محروم شدند. فقط به چند پست معاونتی (Staatssekretäre) بسنده شد و این باعث دلخوری جدی شده است.
از سوی دیگر، در شرق کشور، به ویژه در زاکسن-آنهالت (Sachsen-Anhalt)، نارضایتی زیادی وجود دارد. آن‌ها امیدوار بودند شخصیت‌هایی مثل اسون شولتسه (Sven Schulze) یا حتی راینر هازلوف (Reiner Haseloff) به کابینه راه پیدا کنند.
نماینده‌ی شرق یا چهره‌ای غربی؟
هرچند، کاترینا رایشه (Katherina Reiche) به عنوان وزیر اقتصاد (Wirtschaftsministerin) کابینه ی فردریش مرتس معرفی شده است — کسی که اصالتاً اهل براندنبورگ (Brandenburg) است — اما او سال‌هاست در نوردراین-وستفالن (Nordrhein-Westfalen) زندگی می‌کند. این موضوع باعث شد گروه‌های شرق آلمان، این انتصاب را به عنوان نمادی واقعی از نمایندگی خود نپذیرند.
ورود تازه‌واردان به سیاست
مرتس برای وزارت دیجیتال (Digitalministerium) در بیرون از دنیای سیاست جستجو کرد. کارستن ویلبرگر (Karsten Wildberger)، مدیر اجرایی فروشگاه‌های مدیا مارکت-ساترن (MediaMarktSaturn)، به این سمت رسید؛ کسی که سال‌ها در حوزه‌ی دیجیتال‌سازی شرکت‌ها فعال بوده اما پیشینه‌ی سیاسی ندارد.
فرهنگ، میدان شگفتی دیگر
در حوزه‌ی فرهنگ (Kultur)، نامی کاملاً غیرمنتظره ظاهر شد: وولفرام ویمار (Wolfram Weimer)، روزنامه‌نگار محافظه‌کار و از مشاوران غیررسمی مرتس. با اینکه ویمار سابقه‌ی ویژه‌ای در سیاست‌های فرهنگی ندارد، اما نزدیکی فکری و اعتماد متقابلش با مرتس، مسیر را برای این انتصاب هموار کرد.
چشم‌انداز دولت جدید: مأموریتی سخت‌تر از همیشه
کابینه‌ی فریدریش مرتس ترکیبی است از وفاداران، چهره‌های نوظهور و معدود چهره‌های منتقد سابق. با این ترکیب، مرتس می‌کوشد حزبش را منسجم‌تر کند، چهره‌ای تازه از رهبری ارائه دهد و در برابر چالش‌های داخلی و خارجی آینده، دولتی توانمند بسازد.