در اولین ساعات صبح روز جمعه ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵، مصادف با ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، ارتش اسرائیل عملیات وسیعی به‌نام «شیر به‌پا خواسته» (The Rising Lion Mission) را آغاز کرد.
با توجه به اینکه حکومت جمهوری اسلامی ایران همواره تهدیدی جدی برای اسرائیل بوده است و زمینه‌ی طولانی از اختلافات و درگیری‌ها بین دو طرف وجود داشت، جلوگیری از دستیابی حکومت ایران به سلاح هسته‌ای یک مسئله‌ی حیاتی برای اسرائیل بود.
یگان‌های جدیدی که نیاز بود، با همکاری موساد (سازمان اطلاعات و امنیت اسرائیل) و ارتش تشکیل شدند و کار روی عملیات آغاز شد. مراکزی در داخل ایران و راه‌های ارتباطی تشکیل شدند. سپس کار به مرحله‌ی عملیاتی رسید.
مراحل اولیه عملیات
در ابتدا، کماندوهای نخبه‌ی اسرائیلی که قبلاً به ایران منتقل شده بودند، با موشک‌های نقطه‌زن زمین‌به‌زمین اهدافی مانند لانچرهای پدافند را منهدم کردند. سپس، پهپادهای انتحاری نیز که قبلاً به ایران منتقل شده بودند، اهداف از پیش تعیین‌شده را به‌صورت دقیق منهدم کردند.
سپس جنگنده‌های اسرائیلی شامل حدود دویست هواپیمای جنگنده از قبیل F35 (تنها جنگنده‌ی نسل پنجم در حال حاضر)، F22 Raptor، F16، و F15 به بیش از یکصد هدف خود از قبیل مراکز نظامی، اتمی و افراد خاص نظیر فرماندهان سپاه پاسداران و دانشمندان اتمی حمله کردند.
این هواپیماها با هواپیماهای سوخت‌رسان، ترابری و اطلاعاتی تا قبل از مرزهای ایران اسکورت شدند. این جنگنده‌ها با انواع معمول آمریکایی خود فرق دارند. قابلیت ایجاد تغییرات و هماهنگ شدن با سیستم‌های اسرائیلی را دارند که با سیستم آمریکایی‌ها متفاوت است. می‌توان گفت اسرائیلی‌ها جنگنده‌هایی که می‌خرند را ارتقا می‌دهند.
ارزیابی کلی عملیات
این عملیات یکی از دقیق‌ترین، برنامه‌ریزی‌شده‌ترین، پیچیده‌ترین و موفق‌ترین عملیات‌های تاریخ معاصر جهان است.
با توجه به نحوه‌ی جنگ‌های ارتش اسرائیل تا کنون در جهان، پیش‌بینی نمی‌شود این جنگ بیش از چند روز طول بکشد. تمام جنگ‌های اسرائیل تا کنون کوتاه‌مدت بوده و جنگ فرسایشی نداشته است.
تلفات و اهداف انسانی
تا کنون بیش از بیست فرمانده عالی‌رتبه و نه تن از دانشمندان اتمی و برخی اعضای خانواده‌ی آن‌ها کشته شده‌اند (تعداد کل کشته‌شده‌ها تا کنون ۷۸ نفر و تعداد زخمی‌ها ۳۲۰ نفر بوده است). برخی از این افراد در خانه‌های خود هدف قرار داده شده‌اند.
فرماندهان عالی‌رتبه شامل:
سرلشکر محمد باقری – فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح (بالاترین مقام نظامی جمهوری اسلامی پس از رهبر)
سرلشکر حسن سلامی – فرمانده کل سپاه پاسداران
سرلشکر امیرعلی حاجی‌زاده – فرمانده هوا و فضای سپاه پاسداران
سرلشکر علی شمخانی – دبیر شورای امنیت و مشاور عالی رهبر برای مسائل هسته‌ای و مذاکرات
سرلشکر غلامعلی رشیدی – فرمانده ستاد مرکزی قرارگاه خاتم‌الانبیا
سرلشکر غلامرضا محرابی – معاون اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح
سرلشکر مهدی ربانی – معاون عملیات ستاد کل نیروهای مسلح
سرلشکر داوود شیخیان – فرمانده مرکز فرماندهی عملیات هوایی سپاه
همچنین برخی دانشمندان اتمی نیز کشته شده‌اند، از قبیل:
فریدون عباسی
محمدمهدی تهرانی‌چی
عبدالحمید مینوچهر
احمدرضا ذوالفقاری
امیرحسین فقیهی
مثالبی‌زاده
اکبر مطلی‌زاده
سعید برجی
منصور عسگری
وضعیت سامانه‌های پدافندی و دیپلماتیک
سامانه‌های پدافندی مهم زمین‌به‌هوا و زمین‌به‌زمین که می‌توانست علیه جنگنده‌ها و نیروهای اسرائیل تهدید باشد، کاملاً تخریب شده است.
اسرائیل تمام سفارت‌های خود در جهان را تعطیل کرده است و شهروندان اسرائیلی را از مناطقی که تا امن تشخیص داده شده‌اند، خارج کرده‌اند.
به گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه از قبیل مقاومت کتائب حزب‌الله در عراق، حزب‌الله در لبنان و جهاد اسلامی در مناطق فلسطینی هم اخطار داده شده که در این جنگ دخالت نکنند.
گروه‌های هم‌پیمان رژیم ایران در همسایگی اسرائیل که قبلاً می‌توانستند تهدیدی برای اسرائیل باشند، مانند رژیم خاندان اسد در سوریه و حزب‌الله لبنان، پیش‌تر یا کاملاً نابود شده‌اند یا اخیراً آن‌قدر ضربه دیده‌اند که قادر به عملیات خاصی نیستند.
پاسخ نظامی ایران: عملیات «صادق ۳»
رژیم جمهوری اسلامی ایران هم در مقابل، «وعده‌ی صادق ۳» را اجرا کرده است. در این عملیات، بین پانصد تا یک‌هزار موشک بالستیک و حدود یک‌هزار پهپاد انتحاری به‌کار رفته است. تعداد دقیق سلاح‌های به‌کار رفته توسط رژیم ایران مشخص نیست. بیشتر آن‌ها قبل از رسیدن به خاک اسرائیل رهگیری و منهدم شده‌اند. در رهگیری این تسلیحات، ارتش ایالات متحده و ارتش اردن به اسرائیل کمک کرده‌اند. در نتیجه‌ی این عملیات، چهارده اسرائیلی کشته و حدود دویست نفر زخمی شدند.
به نظر می‌رسد که عملیات‌های دو طرف طی چند روز آینده ادامه داشته باشد.
رژیم ایران مدعی است هشت جنگنده‌ی اسرائیلی را سرنگون کرده و یک خلبان هم به اسارت گرفته شده است، اما تحلیل‌های دقیق‌تر نشان می‌دهد هیچ جنگنده‌ی اسرائیلی تا کنون سرنگون نشده است. همچنین هیچ نظامی اسرائیلی در خاک یا آسمان ایران هنوز اسیر یا کشته نشده است.
تحلیل اهداف و پیامدهای استراتژیک
تحلیل‌ها نشان می‌دهد که اسرائیل در این عملیات مستقیماً به دنبال تغییر رژیم در ایران نیست، بلکه خواهان عقب بردن روند تبدیل ایران به یک کشور دارای سلاح هسته‌ای است. همچنین سیستم پدافندی ایران تا حد زیادی از بین رفته است.
دادستان کل کشور رژیم ایران فعالان رسانه‌ای را تهدید کرده است که از انتشار اخبار کذب خودداری کنند. منظور رژیم ایران از اخبار کذب، هرگونه خبر و اطلاعات مغایر یا متفاوت با اخبار رسانه‌های رسمی حکومت ایران است.
علی خامنه‌ای، رهبر حکومت ایران، نیز طی یک پیام ویدئویی اسرائیل را تهدید کرد. نکته‌ی جالب این پیام، تأکید چندباره‌ی او بر «ملت ایران» بود.
در عین حال، جابجایی وسیعی از نیروها و ادوات ضد شورش دیده می‌شود که حاکی از نگرانی‌های حکومت ایران نسبت به ناآرامی‌های داخلی پس از جنگ است.
شواهد نشان می‌دهد که برخی از مسئولین و خانواده‌هایشان در حال ترک ایران به مقصدی نامعلوم و احتمالاً روسیه هستند. این تنها پروازهای غیرنظامی انجام‌شده پس از حمله‌ی اسرائیل و در شرایط پرواز ممنوع بوده است.
رژیم ایران در حال حاضر قادر به دفاع از خود نیست و در کوتاه‌مدت هم قادر به جایگزینی سلاح‌های از دست‌رفته‌ی خود نخواهد بود. اسرائیل با نفوذ اطلاعاتی مانع از ورود مواد اولیه‌ی سوخت موشک از چین خواهد شد (مانند انفجار محموله‌ی سوخت جامد موشک وارداتی از چین در بندر رجایی). حکومت ایران به دلیل حجم نارضایتی‌های مردم طی سال‌ها، قادر به بسیج مردمی نیست.
از لحاظ فنی، رژیم ایران تا کنون به شکل فاحشی در این جنگ شکست خورده است و قادر به برگرداندن نتیجه به نفع خود نخواهد بود.
علاوه بر آن، رژیم ایران اکنون مجبور است توافق هسته‌ای مطلوب قدرت‌های غربی را به‌صورت کامل بپذیرد و احتمالاً فعالیت اتمی به‌صورت کامل برچیده خواهد شد؛ ماجراجویی‌ای که تخمین زده می‌شود بین یک تا دو هزار میلیارد دلار هزینه داشته است. و این بجز هزینه‌های جانبی ناشی از آن، نظیر تحریم‌ها و اثرات آن است. این هزینه‌ها برای تبدیل ایران از یک کشور عقب‌مانده به یک کشور در حال توسعه کافی بود.
اسرائیل برای اقدامات تلافی‌جویانه‌ی بعدی حکومت ایران و هم‌پیمانان آن علیه خاک و شهروندان خود آماده است. آن‌ها خود را برای تلفات مالی و جانی هم آماده کرده‌اند، هرچند هر ضربه به اسرائیل در حال حاضر می‌تواند اقدامات تلافی‌جویانه‌ی مجدد و قوی‌تری در پی داشته باشد؛ اقداماتی که ممکن است به‌جای حمله‌ی کلی، تنها افراد خاص یا منافع شخصی آن‌ها را هدف بگیرد. (اسرائیل به این نتیجه رسیده است که برای بسیاری از رهبران و فرماندهان خاورمیانه، منافع و علایق شخصی از منافع ملی بسیار مهم‌تر است و تهدید آن‌ها اثر بازدارندگی بسیار بیشتری دارد.)
می‌توان امیدوار بود رژیم ایران متوجه اهمیت پایگاه مردمی و مشروعیت اجتماعی شده باشد. اساساً به نظر نویسنده، مهم‌ترین دلیل پذیرش و شروع این جنگ از سوی اسرائیل، ضعف رژیم ایران در این زمینه است.
رژیم ایران باید بفهمد که موشک و سلاح، حتی سلاح هسته‌ای، به‌تنهایی و بدون پشتوانه‌ی مردمی نمی‌تواند بازدارنده‌ی جنگ باشد.
می‌توان امیدوار بود در نتیجه‌ی آن درک و شعور، اگر به‌وجود بیاید، شاهد آزادی‌های اجتماعی بیشتر و بهبود وضع اقتصادی در ایران باشیم.
هرچند خلاف این هم قابل پیش‌بینی است و ممکن است حکومت، خفقان را بیشتر کرده و مردم را بیشتر تحت فشار قرار دهد. که در آن صورت، به نظر نمی‌رسد تا سقوط حکومت فاصله‌ی چندانی وجود داشته باشد. برای مردم و خود حاکمیت، بهتر است روند اصلاحات و دموکراسی‌سازی با پذیرش و مشارکت حکومت فعلی باشد. در صورت اصرار حاکمیت بر روند قبلی، سقوط آن به‌صورت ناگهانی و تعقیب و محاکمه‌ی مسئولان، یک جبر تاریخی است.
پادشاهی که طرح ظلم افکند،
پای دیوار ملک خویش بکند.
در اُفتی به چاهی که کندی به دست،
که باشد سزای ستمگر شکست.
پادشاهی کو روا دارد ستم بر زیر دست،
دوست‌دارش روز سختی، دشمن زورآور است.
با رعیت صلح کن و از جنگ ایمن نشین،
زان‌که شاهنشاه عادل را رعیت لشکر است.
گلستان سعدی – باب اول: در سیرت پادشاهان
واکنش‌های جهانی
حمایت از اسرائیل یکی از اصول بنیادین آلمان است. دولت آلمان در این جنگ حمایت کامل خود از اسرائیل را اعلام کرده است.
فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، گفت دولت آلمان در هماهنگی کامل با شرکای خود، انگلیس، فرانسه و آمریکا عمل می‌کند. او همچنین گفت اسرائیل حق دارد از موجودیت خود و امنیت شهروندانش دفاع کند، اما در عین حال خواستار کاهش تنش‌ها شد.
یوهان واده‌فول، وزیر امور خارجه آلمان، نیز بر همبستگی دولت فدرال آلمان با اسرائیل تأکید کرد. او افزود هیچ کشور دیگری در منطقه، به‌جز ایران، که به‌وضوح و صراحت به دنبال نابودی یک کشور دیگر (اسرائیل) باشد، وجود ندارد.
در پی این جنگ، نشست کابینه‌ی دفاعی دولت فدرال تشکیل شد و تصمیماتی گرفته شد. مقرر گردید اقدامات امنیتی افراد و مراکز یهودی و اسرائیلی افزایش یابد. هرچند اقدامات سخت‌گیرانه‌ی اخیر اسرائیل در غزه انتقادات آلمان را در پی داشته است، اما همچنان آلمان یکی از بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان سلاح و تجهیزات نظامی اسرائیل است.
فرانسه و انگلیس هم حمایت خود از اسرائیل را اعلام کرده‌اند.
یان لیپاوسکی، وزیر امور خارجه‌ی جمهوری چک، گفت: کشور من ضرورت اقدامات نظامی اسرائیل برای جلوگیری از تولید بمب هسته‌ای در منطقه را به‌خوبی درک می‌کند.
نشست‌های امنیتی در اتحادیه‌ی اروپا برگزار شده است و پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی (ناتو) با دقت روند جنگ را زیر نظر دارد.
ایالات متحده‌ی آمریکا، هرچند مستقیماً در این جنگ شرکت نکرده است، اما از قبل در جریان حمله قرار گرفته و از اسرائیل اعلام حمایت کامل کرده است. اسرائیل در این جنگ به‌صورت وسیع از تجهیزات ساخت ایالات متحده استفاده کرده است. همچنین آرایش نیروهای نظامی ایالات متحده در جهان به نفع ارتش اسرائیل در حال تغییر است و در صورت نیاز، آن‌ها نیز مستقیماً به ایران حمله خواهند کرد. هم‌اکنون حدود سی هزار نیروی آمریکایی در خاورمیانه مستقر هستند و پیش‌بینی می‌شود که به‌زودی این تعداد حدود پنجاه درصد بیشتر شود.
در مقابل، مصر، پاکستان، امارات متحده‌ی عربی، پادشاهی عمان، قطر، پادشاهی عربستان سعودی، حزب عدالت اسلامی ترکیه، کره‌ی شمالی، انصارالله (حوثی‌های یمن) و حزب‌الله لبنان، حمله‌ی اسرائیل را محکوم کرده‌اند.
روسیه و چین نیز از وقوع این جنگ اظهار نگرانی کرده و طرفین را به خویشتن‌داری دعوت کرده‌اند.
